Şili şifreleme varlıkları vergi ve düzenleme sistemini bir makalede anlamak

Yazar: FinTax

Bağlantı:

Açıklama: Bu makale bir alıntıdır; okuyucular daha fazla bilgi için orijinal bağlantıya ulaşabilir. Eğer yazarın alıntı biçimi ile ilgili herhangi bir itirazı varsa, lütfen bizimle iletişime geçin; yazarın talepleri doğrultusunda değişiklik yapacağız. Alıntı yalnızca bilgi paylaşımı amacıyla yapılmıştır ve herhangi bir yatırım tavsiyesi teşkil etmez, Wu'nun görüşlerini ve duruşunu temsil etmez. Şili, Latin Amerika bölgesinde ekonomik istikrar ve finansal olgunluk açısından en yüksek ülke olarak öne çıkmakta olup, mevcut kripto para piyasasında da önemli bir rol oynamaktadır. Toplam işlem hacmi Brezilya ve Arjantin gibi ülkelerin gerisinde kalsa da, piyasa aktivitesi yine de belirgin bir şekilde yüksektir. Son sektör raporuna göre, Şili'nin 2024 yılı için yıllık kripto para işlem hacmi yaklaşık 2.38 milyar dolar olup, Latin Amerika'da önde gelen ülkeler arasında yer almaktadır. Kullanıcı kabulü açısından da, Şili dikkat çekicidir; kripto para sahipliği oranı yaklaşık %13.4'e ulaşmakta olup, dünya genelinde en üst sıralardadır.

Dikkate değer olan, Şili kripto pazarının giderek daha aktif hale gelmesiyle birlikte, Şili finansal düzenleyici kurumlarının da bu trende uyum sağladığı ve kripto varlıkları finansal inovasyonu teşvik eden önemli bir bileşen olarak gördüğüdür. 4 Ocak 2023'te, Şili “Finansal Teknoloji Yasası” (Ley Fintech, Law No.21,521) resmi gazetede yayımlanarak, Şili sermaye piyasasının son on yılındaki en önemli reformlardan biri olarak kabul edilmiştir. Bu yasa, teknoloji inovasyonu yoluyla finansal sistemin rekabetçiliğini ve kapsayıcılığını artırmayı hedeflemekte, düzenleme eksikliği bulunan finansal teknoloji hizmetleri için kitle fonlama platformları, alternatif ticaret sistemleri, kredi, yatırım danışmanlığı, finansal araçların saklanması gibi alanlarda açık düzenleyici sınırlar oluşturmaktadır. Ardından, 12 Ocak 2024'te, “Genel Kurallar NO.502” (NCG 502) finansal hizmet projelerinin (gerçekten kripto varlıklarla işlem yapan platformlar dahil) kaydı, yetkilendirilmesi, kurumsal yönetimi, risk yönetimi, sermaye ve teminat gerekliliklerini daha da netleştirmiştir. Kripto varlıklar açısından, Şili makamları şu anda temkinli bir düzenleyici tutum sergileyerek sanal para birimlerinin ne yasal para birimi statüsüne sahip olduğunu ne de döviz olarak kabul edildiğini düşünse de, kripto varlıkları “maddi olmayan varlıklar” olarak tanımaları nedeniyle, Şili Finansal Pazar Komisyonu (Comisión para el Mercado Financiero, CMF) “Finansal Teknoloji Yasası” kapsamında bunları “finansal araçların saklanması” gibi hizmet kategorilerine dâhil ederek (Law NO.21.521, 2023) piyasa katılımcılarına istikrarlı ve öngörülebilir bir davranış kılavuzu sunmuştur.

Görülmektedir ki, Şili kripto pazarının sürekli genişlemesi ve düzenlemenin sürekli güncellenmesi ile birlikte, Şili'nin kripto varlıklarına ilişkin en son sistemin sistematik bir şekilde anlaşılması, Şili Vergi Dairesi'nin (Servicio de Impuestos Internos, SII) vergi uyum çerçevesinin anlaşılması ve CMF'nin Finansal Teknoloji Yasası'na dayalı olarak uyguladığı en son düzenleme sisteminin anlaşılması gerekmektedir. 1 Şili'nin temel vergi sistemi SII, mevcut mevzuat olan Gelir Vergisi Yasası (Ley sobre Impuesto a la Renta), Satış ve Hizmet Vergisi Yasası (Ley sobre Impuesto a las Ventas y Servicios) gibi yasalara dayanarak kripto varlık ticaret kazançları üzerinde vergi denetimi uygulamaktadır. Şili'nin vergi sistemi, üç ana vergi türüne dayanmaktadır: Birinci Kategori Vergisi (Impuesto de Primera Categoría, kurumlar vergisi), Ekstra Küresel Vergi / Ek Vergi (Impuesto Global Complementario / Impuesto Adicional, yerleşik / yerleşik olmayan bireylerin gelirine yönelik) ve Katma Değer Vergisi (Impuesto al Valor Agregado, IVA).

1.1 Birinci Vergi (Kurumsal Gelir Vergisi) Birinci vergi, Şili'nin kurumsal gelir vergisi sisteminin temel bileşenidir ve esasen Şili'de sanayi, ticaret, madencilik, tarım, finans ve diğer ekonomik faaliyetlerde bulunan şirket varlıklarına uygulanmaktadır. Bu vergi türü, ilk olarak Gelir Vergisi Kanunu (Ley sobre Impuesto a la Renta, Decreto Ley NO. 824) ile belirlenmiş olup, gelirlerin gerçekleştiği veya masrafların meydana geldiği muhasebe dönemlerinde vergilendirilmektedir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken, yasada tanımlanan Şili şirketlerinin, esasen yerel şirketler ve Şili'de sürekli bir iş yeri bulunan yabancı şirketleri kapsadığıdır; her iki tür de kurumsal gelir vergisi ödemek zorundadır. Standart kurumsal gelir vergisi oranı %27'dir. Bu oran, çoğu genel işletmeye, özellikle büyük veya çok uluslu şirketlere uygulanmaktadır. Ancak, ekonomik toparlanmayı desteklemek ve KOBİ'lerin sürdürülebilir gelişimini sağlamak amacıyla, Şili Maliye Bakanlığı (Ministerio de Hacienda, MH) 2025 mali yılından itibaren geçici vergi teşvikleri sunmuştur. 21.755 sayılı Ekonomik Faaliyetleri Kolaylaştırma ve Denetim Yasası (Ley NO.21.755) uyarınca, Şili KOBİ standartlarına uyan kurumların, 2025, 2026 ve 2027 mali yıllarında gelir vergisi oranı geçici olarak %12.5'e düşürülecek; 2028 mali yılına kadar ise %15'e geri dönecektir.

1.2 Küresel Vergi / Ek Vergi (Yerleşik / Yerleşik Olmayan Bireysel Gelir Vergisi) Şili bireysel gelir vergisi sistemi, birbirini tamamlayan iki vergi türünden oluşmaktadır; bunlar küresel ek vergi ve ek vergidir. İlki, vergi mükellefi olan (yani Şili'de 183 günden fazla yaşayan veya ikamet merkezi olan gerçek kişiler) için geçerli olup, onların küresel gelirlerine vergi uygular; ikincisi, yerleşik olmayan bireyler için geçerlidir ve yalnızca Şili topraklarından elde ettikleri gelir üzerinden vergi uygular. Küresel ek vergi, artan oranlı vergi oranları sistemi (impuesto progresivo) uygulamakta olup, oranları %0 ile %40 arasında değişmektedir; belirli vergi dilimleri yıllık vergi birimine (Unidad Tributaria Anual, UTA) dayanarak belirlenmektedir. Her yıl SII, enflasyon ve döviz kuru faktörlerine göre UTA değerini ayarlamaktadır. 2025 yılına ait bireysel gelir vergisi dilimleri aşağıdaki gibidir:

1.3 Katma Değer Vergisi Şili'nin katma değer vergisi (Impuesto al Valor Agregado, IVA), “Satış ve Hizmet Vergisi Yasası” (Decreto Ley NO.825, 1974) ile belirlenmiştir ve vergi dairesi tarafından toplanıp yönetilmektedir, standart vergi oranı %19'dur. IVA, yurt içindeki mal satışları, hizmet sunumları ve ithalat işlemlerine uygulanmaktadır. Vergi mükellefleri, vergilendirilen işlemleri gerçekleştirmeden önce kaydolmak zorundadır, asgari ciro eşiği yoktur. Bu sistem, çifte vergilendirmeyi önlemek için satış vergisi ile alım vergisi arasında bir denge mekanizması kullanmakta olup genellikle aylık olarak beyan edilip ödenmektedir. Şili'nin "Satış ve Hizmet Vergisi Yasası"na göre, katma değer vergisinin kapsamı şunları içermektedir: 1. Karşılıklı bir bedel karşılığında taşınır veya kısmi taşınmazların satış işlemleri; 2. Ücret karşılığında sunulan her türlü hizmet; 3. Şili topraklarına ithal edilen mallar. Bu, yurt içi işlemler veya sınır ötesi ithalat olsun, yukarıda belirtilen koşulları karşılayan her şeyin katma değer vergisine tabi olduğu anlamına gelmektedir. İthalatını yapılan düşük değerli mallar, ikinci el araç satışı ve uluslararası taşımacılık ise basitleştirilmiş bir tahsilat sistemine tabidir.

Dikkate değer bir husus, 2020 yılından itibaren, ikamet etmeyen dijital hizmet sağlayıcılarının Şili tüketicilerine çevrimiçi hizmet sunmak için kayıt yaptırmaları ve KDV ödemeleri gerektiğidir; KDV'nin uygulanıp uygulanmadığı ise bir sonraki bölümde ele alınacaktır.

2 Kripto varlıkların vergi işlemleri SII, birden fazla idari karar ve sıkça sorulan sorular aracılığıyla kripto varlıkları maddi olmayan/dijital varlıklar olarak konumlandırmış, bunların ne yasal para ne de döviz olduğunu açıkça belirtmiş, aynı zamanda bunlardan elde edilen kazançların Gelir Vergisi Kanunu uyarınca genel gelirler kapsamına alındığını (yani Art.20 N°5’te belirtilen “diğer genel gelirler” olarak) belirlemiştir. Bu durum, ilk tür vergi (kurumsal gelir vergisi), ek küresel vergi veya ilave vergi ile katma değer vergisi işlemlerinin, bu maddi olmayan varlık konumlandırmasına dayanarak uygulanacağını belirlemiştir.

2.1 Birinci tür vergi SII, kripto varlık alım satımından elde edilen “değer artışı / kar” (mayor valor/capital gain) 20. maddesi 5. fıkrasına göre Gelir Vergisi Kanunu'na genel gelir olarak sınıflandırılmalıdır; bu da birinci sınıf vergiyi (kurumlar için) ve nihai kişisel vergiyi (IGC/IA) etkileyecektir. Kurum, muhasebe veya vergi sistemi ile belirlenen ticari kazancını vergilendirilebilir kazancına dahil eder; birey ise vergi mükellefi / mükellef olmayan statüsüne göre ilgili nihai vergi yükünü uygular.

2.1.1 Satış / Devretme (“Koin ile Koin Değişimi” dahil, koin ile mal / hizmet satın alma) Satış (yani yasal para birimine dönüştürme): Satış anında satış bedeli (satış günündeki Şili pesosu piyasa değeri üzerinden) kesinleşir, vergilendirilebilir gelir = satış bedeli - alım maliyeti. Bu konuda, SII, maliyet ve işlem kayıtlarının varlığını kanıtlamak için transfer belgesi veya fatura gibi belgelerin bulunmasını talep etmektedir. Kripto para birimi değişimi / Kripto para ile ürün veya hizmet satın alma (takasa / devir olarak görülür): Resmi yanıtlar bu konuda özel bir açıklama yapmamıştır. Ancak, SII, genel kripto varlıklarının elden çıkarılmasını bir devir (enajenación) olayı olarak görmektedir ve bu nedenle gelir elde etme amacıyla o günkü işlem bedeli üzerinden hesaplanmalıdır, gelir vergisi beyanı ve ödemesi için kullanılmalıdır. Bu nedenle, bazı akademisyenler, bu ilkenin sadece kripto paraların yasal para birimine dönüştürülmesi için geçerli olmadığını, aynı zamanda kripto para birimi değişimi veya ürün veya hizmetlerin ödenmesinde kripto para birimi kullanımı durumlarına da genişletilebileceğini, yani herhangi bir kripto varlık çıkışı eyleminin sermaye kazancı vergisini tetikleyebileceğini düşünmektedir.

2.1.2 Madencilik / Stake Etme / Airdrop Madencilik (mining): Madencilikten elde edilen gelir, “elde etme” gününde o günkü piyasa fiyatına göre varlık olarak muhasebeleştirilmelidir. Madencilik faaliyetinin doğrudan maliyetleri (örneğin elektrik masrafları, donanım amortismanı vb.) tüzel kişilik / şahıs (faaliyetlerinin ticari olup olmadığına göre) düzeyinde ilgili kurallara dayanarak düşülebilir veya maliyet olarak hesaplanabilir.

Stake etme (Staking) / Hava bırakma (Airdrop): SII net bir şekilde tanımlanmamıştır, bazı akademisyenler, stake etme veya hava bırakma yoluyla ücretsiz elde edilen token'lerin edinim maliyetinin sıfır olarak kaydedilebileceğini düşünmektedir; sonrasında satış yapıldığında, satış bedelinden bu (sıfır) maliyetin düşülerek hesaplanan gelir vergisi matrahı üzerinden vergi hesaplanacaktır; eğer bu, işletmenin ticari bir faaliyetiyse, muhasebe ve vergi yasası kurallarına göre ayrı bir şekilde işlenmelidir.

2.1.3 İşlem Ücreti / Komisyon SII'nin belirlemesine göre, vergilendirilebilir gelir belirlenirken, aracılar / borsalar tarafından alınan komisyonlar genellikle “bu geliri elde etmek için gerekli masraflar” olarak o dönemde gider olarak kaydedilebilir (yani işletme giderleri veya düşülebilir giderler olarak), ancak işlem ücretleri doğrudan varlık maliyetine kapitalize edilemez (yani işlem ücretleri bu kripto varlığın “vergi maliyeti” kalemini oluşturmaz, masraf olarak işlenir), bu durum mükellefin geçerli muhasebe ve vergi kurallarına bağlıdır.

2.2 Küresel Vergi / Ek Vergi Yerel bireyler için, kripto varlık ticaretinden elde edilen gelir genellikle yıllık toplam gelire dahil edilir ve ek global vergi, artan oranlı vergi oranlarına göre tahsil edilir. SII, kripto varlık ticaretinin gerçek kişiler tarafından gerçekleştirilmesi ve ticari olmayan bir şekilde elde edilmesi durumunda, gelirin genel gelir vergisi kurallarına göre hesaplanması gerektiğini belirtmektedir; bu, satış fiyatı ile alım maliyeti arasındaki farkı içerir. Yerleşik olmayan vergi mükellefleri için, Şili topraklarında meydana gelen veya Şili'den kaynaklanan kripto varlık ticareti gelirleri, esasen ek vergiye tabi olmalıdır; ancak kamuya açık belgelerde özel bir kararın ayrıntılı bir vergi tahsil yöntemi belirlemediği görülmemektedir. Bu nedenle, pratikte, yerleşik olmayan ilgili gelirlerin hala vergi kanunu çerçevesine göre ek vergiye tabi olabileceği varsayılmalıdır.

2.3 Katma Değer Vergisi (KDV) SII'nin kararına göre, kripto varlıkların somut bir varlık eksikliği nedeniyle alım satımı, “Satış ve Hizmet Vergisi Kanunu” kapsamında maddi malların satışına yönelik vergilendirme kapsamına girmemektedir; bu nedenle genellikle %19'luk KDV'ye tabi değildir. Aynı zamanda, borsa veya platformlar tarafından sunulan aracılık hizmetleri veya komisyon ücretleriyle ilgili olarak, SII SSS bölümünde bu hizmetlerin “KDV'ye tabi olabileceğini” belirtmiş ve ilgili fatura veya belge düzenlenmesi gerektiğini ifade etmiştir.

3 Şili Kripto Düzenlemeleri Yapısı ve Gelecek Yönelimleri Çinli varlıkların düzenleyici çerçevesinde vergi politikalarının konumunu daha kapsamlı bir şekilde anlamak için, bu bölüm düzenleyici çerçevenin oluşumu ve evrimi üzerine kurumsal bir bakış açısıyla geri dönecek, temel yapısını, ana kurallarını ve en son revizyon dinamiklerini analiz edecektir.

3.1 Erken Düzenleyici Yapı 2018 ile 2020 yılları arasında, Şili düzenleyici kurumları, kripto varlıkların düzenlenmesi çerçevesini kademeli olarak keşfetmeye başladıkları erken bir dönemdir. Bu dönemin düzenleyici özellikleri genel olarak daha başlangıç seviyesindedir ve esas olarak kripto varlıkların hukuki niteliği ve vergi muamelesi kılavuzları üzerinde yoğunlaşmıştır.

2018 yılında, SII, kripto varlıkların vergilendirilmesine ilişkin ilk yetkili yanıtını “Genel Yazı No. 963 (2018)” (Oficio NO.963/2018) ile vermiştir. Kripto varlıkların alım satımından elde edilen gelirlerin, "Gelir Vergisi Kanunu"nun listedeki genel gelirlerden olduğunu (Madde 20 No.5) kabul etmiş ve buna dayanarak gelir vergisi uygulama çerçevesini (birey / tüzel kişi ayrımı vb.) netleştirmiştir. Bu karar, sonrasındaki vergi uygulamalarının (örneğin maliyetin tespiti, sık işlem yapanların işlenmesi) temelini atmıştır.

Daha sonra SII, 2020 yılında “1474 Sayılı Genel Yazı (2020)” (Oficio NO.1474/2020) aracılığıyla maliyet hesaplama yöntemleri, işlem ücretlerinin kesilmesi ve yüksek frekanslı ticaret durumları hakkında daha ayrıntılı idari yönergeler sunarak, piyasada yaygın olan günlük ticaret ve vergi beyanı uygulamalarına ilişkin sorunlara (örneğin, muhasebe onayı ve maliyet yöntemleri) yanıt vermiştir.

3.2 Mevcut Regülasyon Çerçevesi Yukarıda belirtildiği gibi, Şili'nin kripto varlıkları sistematik olarak düzenlemesi 2023 yılı FinTech Yasası ile başlamıştır, bu nedenle Şili otoriteleri kripto varlıkların mevcut düzenleyici çerçevesini de bu yasa hükümlerine dayandırarak geliştirmektedir.

CMF, düzenleyici ve uygulayıcı birimler açısından liderdir ve “Finansal Teknoloji Yasası” kapsamında belirtilen finansal hizmet türleri (örneğin alternatif ticaret sistemleri, finansal araçların saklanması, finansal araç aracıları vb.) için genel kurallar geliştirmek ve kayıt ile yetkilendirme süreçlerini uygulamakla sorumludur. CMF tarafından yayımlanan “Genel Kural NO. 502”, finansal hizmet sağlayıcılarının (finansal hizmet sağlayıcılar / sanal varlık hizmet sağlayıcıları) kaydı, yetkilendirilmesi, yönetimi, risk yönetimi ve sermaye gereksinimlerini detaylandırarak, "Finansal Teknoloji Yasası"nın soyut gereksinimlerini uygulanabilir uyum eşiğine dönüştürmektedir. Bu dönemde, 2024 yılına ait “Vergi Uyum Yasası” (Ley NO. 21.713), SII'nın değerleme, veri edinme ve vergi kaçakçılığına karşı yetkilerini güçlendirerek, karmaşık işlemler ve piyasa dışı fiyatlandırma üzerindeki denetim yeteneğini vurgulamakta ve dolayısıyla kripto varlıklarla ilgili işlemlerin vergi uyum riskini dolaylı olarak artırmaktadır.

Şili Merkez Bankası (Banco Central de Chile, BCCh), para politikası, ödeme sistemleri ve yasal para biriminin statüsü hakkında özel yetkilere sahiptir ve CMF ile “ödemeye dayalı dijital varlıklar” (örneğin, stablecoin veya perakende merkez bankası dijital para birimi) gibi konularda politika koordinasyonu ve araştırma yürütmektedir. BCCh ile CMF arasındaki iş bölümü şöyle şekillenmektedir: CMF, sermaye piyasaları ve finansal hizmetlerin düzenleyici uyumluluğuna odaklanırken; BCCh, açık dolaşımdaki ödeme araçları ve finansal istikrar riski üzerinde durmakta, her iki taraf da sınırları çakışan konularda politika işbirliğini sürdürmektedir.

Vergi ve kara para aklamayı önleme / terörizmin finansmanı ve sınır ötesi istihbarat görevleri SII ve Şili Mali İstihbarat Kurumu (Unidad de Análisis Financiero, UAF) tarafından üstlenilmektedir. SII, bir dizi resmi belge ve soru-cevap ile kripto varlıkların vergilendirilmesi ve pratik işleme (örneğin, kripto varlıkların maddi olmayan varlık olarak değerlendirilmesi, devralma olaylarının gelir vergisi işlemleri ve işlem ücretlerinin vergi muamelesi) hakkında rehberlik sağlamaktadır; UAF ise kara para aklamayı önleme / terörizmin finansmanı ve sınır ötesi istihbarat ile ilgili şüpheli işlemlerin bildirilmesi ve kurumlar arası işbirliğinden sorumludur.

Genel olarak, "Finansal Teknoloji Yasası"nın makro rehberliğinde, Şili düzenleme çerçevesi “üç güç işbirliği, her biri kendi görevini yerine getiriyor” yönetim yapısını sergilemektedir: (1) CMF piyasa girişi, yönetim ve sürekli denetimden sorumludur; (2) BCCh para / ödeme istikrarı konularını ele alır; (3) SII ve UAF sırasıyla vergi ve kara para aklama uyumluluğundan sorumludur. Bu çoklu kurum işbirliği yönetim modeli, finansal yeniliği teşvik etmek ile piyasa bütünlüğünü sağlamak arasında bir denge kurmayı amaçlamaktadır.

3.3 Mevcut Temel Kurallar Şili, finans teknolojileri ve kripto hizmetlerle ilgili düzenleyici temel kuralları, “Finans Teknolojileri Yasası” ve CMF tarafından belirlenen “Genel Kurallar No.502” altında yerleştirmiştir: ilki, düzenlemeye tabi finansal hizmet türleri ile düzenleme hedeflerini tanımlarken, ikincisi, kayıt, yetkilendirme, yönetim ve sürekli uyum gerekliliklerini uygulamaya koymaktadır. Belirli kuralların özeti dört kategoriye ayrılabilir.

Birinci tür, en belirgin uyum eşiği, kayıt ve piyasa erişimidir. “Finansal Teknoloji Yasası” tarafından belirtilen finansal hizmetleri (alternatif ticaret sistemleri, finansal araçların saklanması ve finansal aracılık gibi) sağlayan herkesin CMF'ye kaydolması ve yetki alması gerekmektedir; kayıt başvurusu, şirket yönetimi, yönetim ekibi yeterlilikleri, iş modeli, sermaye yapısı ve risk yönetimi belgeleri sunmalıdır. Yabancı taraflar, koşulları sağladıkları takdirde başvuruda bulunabilirler. Bu sistem, piyasa dışı veya düzenlenmemiş faaliyetleri düzenleyici gözlem altına alarak, kaynakta piyasa şeffaflığını artırmayı amaçlamaktadır.

İkinci tür gereksinimler, şirket yönetimi, sermaye ve işletme yeteneğine odaklanmaktadır. “Genel Kurallar NO.502”, yönetim bağımsızlığı, müşteri varlıklarının ayrılması, iş sürekliliği planları ve minimum sermaye veya teminat için net standartlar belirlemekte ve ayrıca işletme yeteneği hakkında üçüncü tarafların görüş raporlarının inceleme belgeleri olarak sunulmasını talep etmektedir. Düzenleyici, bu gereksinimler aracılığıyla saklama ve teslim hizmetlerinden kaynaklanan sistematik riskleri azaltmaya odaklanmakta ve aynı zamanda yatırımcı koruması için bir sistem tabanı oluşturmaktadır.

Üçüncü tür kural, kara para aklamayı/terörizmin finansmanı ve bilgi açıklama yükümlülüğüdür. Şili'nin UAF'ı, şüpheli işlemlerin bildirilmesi, müşteri özen araştırması ve kimlik tespiti konusunda kesin taleplerde bulunmaktadır; sanal varlık hizmet sağlayıcıları ve diğer düzenlenmiş mali hizmet sağlayıcıları, UAF ve CMF standartlarına göre işlem izleme yapmalı ve şüpheli faaliyetleri bildirmelidir. Aynı zamanda, SII'nin vergi yönergeleri, vergi uyum denetimleri için tam işlem kayıtları ve değerleme belgelerinin saklanmasını gerektirmektedir.

Son olarak, düzenleyici sürekli denetim ve yaptırım sonuçlarına vurgu yapmaktadır. CMF, kuralın caydırıcılığını sürdürmek için rutin incelemeler, bilgi talepleri ve uyumsuz olanlara karşı idari yaptırımlar (cezalar, kayıt iptali dahil) yapmaktadır; bu arada, 2024 vergi reformu, SII'nın değerleme ve vergi kaçakçılığına karşı soruşturma yetkilerini artırmış olup, vergi ve düzenleyici alanların kesişiminde (örneğin, ilişkili tarafların büyük çapta tezgah üstü ticaret transferleri) daha sıkı uyum ve denetim riskleriyle karşılaşılacağını göstermektedir. Bu bağlamda, şirketlerin uyum yönetimi, değerleme yöntemleri ve vergi yükümlülüklerini eşit derecede önemsemeleri gerekmektedir.

3.4 En Son Revizyonlar ve Gelecek Dikkat Noktaları 2024 yılından itibaren, düzenleyici revizyonların hızı belirgin şekilde artmıştır. 2024 Aralık ayında, CMF, “Genel Kural NO.502” üzerinde değişiklikler yaparak kayıt ve yetkilendirme süreçlerini detaylandırmış ve başvuru sırasında sunulması gereken belgeleri belirleyerek, uygulama düzeyinde düzenleyici otoritelerin inceleme verimliliğini artırmış ve yorumlama alanını azaltmıştır (örneğin, üçüncü taraf işletme yeterliliği ile ilgili görüşlerin belirlenmesi ve sunulması gereksinimlerine açıklık getirilmiştir).

Bu arada, 2024 yılında kabul edilen Vergi Uyumu Yasası, SII'nin değerleme, bilgi toplama ve vergi kaçakçılığını önleme konusundaki yetkilerini önemli ölçüde güçlendirdi. Bu, piyasa dışı büyük işlemler, ilişkili taraflar arasındaki transferler ve aşırı fiyat dalgalanmaları altında değerleme ayarlamaları gibi sorunlar için vergi denetiminin yoğunluğunun ve karmaşıklığının artacağı anlamına geliyor. “Ödeme odaklı” dijital varlıkların (özellikle stabilize edilmiş paraların) ve merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) düzenlenmesi, düzenlemenin bir sonraki aşamasının ana dikkat noktası haline geldi. BCCh, CBDC'nin kavramsal doğrulama ve pilot çalışmasına başlamış olup, stabilize edilmiş paraların bir ödeme aracı olarak düzenlenmesine dair özel bir araştırma önermiştir; pratik alan ve düzenleyiciler, “ödemede güçlü işlevselliğe sahip” tokenlerin para / ödeme düzenlemesi kapsamına alınması için hazırlık yapmaktadır. Bu tür bir düzenlemenin BCCh ve CMF tarafından birlikte yürütülmesi muhtemeldir. Bu nedenle, ödeme amacıyla ihraç edilen veya işletilen tokenler için, ihraç edenler ve ilgili hizmetleri sunan sanal varlık hizmet sağlayıcıları, olası lisans, sermaye ve likidite gereksinimlerini önceden değerlendirmelidir.

Kara para aklama / Terörizmin finansmanı ve sınır ötesi istihbarat iş birliği konusunda, Finansal Eylem Görev Gücü'nün sanal varlıklar ve sanal varlık hizmet sağlayıcıları için kılavuzları uluslararası uyum standartlarını oluşturmaya devam etmektedir. Şili düzenleyici otoriteleri, kayıt, uygunluk ve raporlama yükümlülüklerini tasarlarken, belirgin bir şekilde Finansal Eylem Görev Gücü'nün risk temelli yaklaşımıyla bütünleşmiştir. Bu nedenle, sanal varlık hizmet sağlayıcıları müşteri kimlik tespiti, işlem bilgisi iletimi ve sınır ötesi iş birliği konusunda teknolojik ve prosedürel entegrasyonu bir an önce sağlamalıdır, böylece sınır ötesi işlemlerde uyum boşluklarının ortaya çıkmasını önleyebilirler.

Özetle, Şili'nin kripto varlık düzenlemesinin gelecekteki odak noktaları üç ana başlık altında toplanabilir: İlk olarak, değerleme ve vergi denetimi konusunda, SII'nin yüksek riskli işlemleri denetlemede daha fazla güçlendirme yapması ve değerleme ile beyan standartlarının birleştirilmesini kademeli olarak teşvik etmesi beklenmektedir; İkincisi, ödeme türündeki tokenların düzenleyici konumu daha net hale gelecektir, özellikle istikrarlı coinler ve merkez bankası dijital para birimleri (CBDC) ile ilgili kuralların sıkılaşması muhtemeldir, ihraç ve kullanım için gereklilikler yükselme potansiyeline sahiptir; Son olarak, uluslararası uyum iş birliği ve teknolojik entegrasyon bir trend haline gelecektir, sanal varlık hizmet sağlayıcılarının (Virtual asset service providers, VASPs) Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force, FATF) ve uluslararası standartlara uygun işlem bilgisi sunma ve 'seyahat kuralı' gerekliliklerini kademeli olarak yerine getirmesi gerekecektir.

Pazar katılımcıları için pratik düzeydeki çıkarımlar esasen üç noktada yoğunlaşmaktadır: 1. Daha sıkı bir değerleme mekanizması ve eksiksiz bir işlem dokümantasyonu saklama sistemi kurmak; 2. Ödeme veya takas senaryolarında, likidite ve sermaye planlamasını önceden yapmak; 3. Sınır ötesi bilgi alışverişini ve uyumlu raporlama süreçlerini desteklemek için teknoloji altyapısını optimize etmek, potansiyel işletme ve regülasyon risklerini azaltmak.

4 Sonuç Şili’nin kripto pazarının hızlı genişlemesiyle birlikte, ülke vergi kararları, yasalar ve düzenleyici önlemlerle birlikte tam ve şeffaf bir kripto varlık düzenleme sistemi kurmuştur. Vergi açısından, SII kripto varlıkların doğası ve işlem işleme süreci hakkında net bir tanım getirmiştir, bu da şirketler ve bireysel yatırımcılara uyulabilir vergi rehberliği sağlamaktadır; düzenleyici açıdan, CMF ve kara para aklama ile terör finansmanı birimleri arasında birbiriyle bağlantılı bir düzenleyici mekanizma oluşturulmuş, böylece uyum çerçevesi daha sistematik ve uygulanabilir hale getirilmiştir. Bu sistemin kurulması, Şili’nin bölgesel düzeyde belirgin bir kurumsal rekabet gücü sergilemesini sağlamıştır. Bir yandan, net kurallar ve düzenleyici yollar piyasanın öngörülebilirliğini ve hukuki güvenliğini artırırken; diğer yandan, katmanlı düzenleme ve kademeli uygulama mekanizması, çeşitli finansal teknoloji şirketlerine makul bir esneklik alanı sunarak yenilik ile risk kontrolü arasında bir denge sağlamaktadır.

Geleceğe baktığımızda, uluslararası raporlama standartlarının yavaş yavaş hayata geçmesiyle, Şili pazarının küresel düzenleyici standartlarla daha da uyumlu hale gelmesi ve daha fazla kurumsal yatırımcı ile uyumlu projenin yerel pazara girmesi bekleniyor. Yatırımcılar için, Şili, Latin Amerika bölgesinde aynı anda şeffaf bir sistem, net bir uyum yolu ve politikalardaki süreklilik sunabilen az sayıda kripto varlık yatırım destinasyonundan biri haline geldi. Düzenleyici evrimi, bölgesel finansal yenilik için bir ölçek oluşturmayı sürdürecektir.