CEX hay DEX? Một bài viết giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt thực sự giữa các sàn giao dịch mã hóa

Gần đây, có nhiều người mới hỏi: Tôi nên giao dịch trên CEX hay DEX? Hai thứ này trông có vẻ giống nhau. Thực ra, sự khác biệt rất lớn, hôm nay chúng ta sẽ làm rõ vấn đề này.

CEX：Sàn giao dịch có người quản lý

CEX là sàn giao dịch tập trung, có công ty hoạt động phía sau. Nếu bạn muốn giao dịch trên đó, quy trình cũng giống như tài chính truyền thống - xác thực danh tính, nạp tiền, giao dịch, rút tiền.

CEX kiếm tiền như thế nào? Nhờ vào phí giao dịch. Mỗi lần bạn mua hoặc bán, bạn đều phải trả tiền. Mặc dù tỷ lệ phí mỗi giao dịch không cao, nhưng lâu dài thì khoản phí này cũng không hề nhỏ.

Lợi thế của CEX：

• Cặp giao dịch đa dạng, tính thanh khoản sâu (hầu như có tất cả các đồng coin bạn muốn mua)
• Giao diện thân thiện, người mới có thể nhanh chóng làm quen
• Đảm bảo an toàn (các nền tảng lớn thường sẽ bồi thường tiền bị đánh cắp)
• Hỗ trợ nạp và rút tiền pháp định (có thể trực tiếp đổi Nhân dân tệ sang coin)
• Tính năng phong phú (hợp đồng, đòn bẩy, staking đều có)

Vấn đề CEX：

• Bạn không nắm giữ khóa riêng —— Tiền nằm trong ví sàn giao dịch, nếu nền tảng bị đóng băng hoặc bị hacker tấn công, bạn sẽ gặp rắc rối. Trong ngành có câu nói “Không phải ví của bạn, thì không phải tiền của bạn”.
• Phí giao dịch tích lũy qua nhiều năm là một con số đáng kể
• Rủi ro tập trung vào một nền tảng

DEX：Máy giao dịch tự động

DEX là sàn giao dịch phi tập trung, không có công ty vận hành, được duy trì bởi hợp đồng thông minh và cộng đồng. Logic cốt lõi là: bạn kết nối trực tiếp ví cá nhân, giao dịch được thực hiện tự động qua mã, coin trực tiếp vào ví của bạn.

DEX hoạt động như thế nào? Sử dụng một cơ chế gọi là “nhà tạo lập thị trường tự động” (AMM). Người dùng đặt coin vào trong các bể thanh khoản để kiếm phí giao dịch, DEX thực hiện giao dịch của bạn từ bể này.

Ưu điểm của DEX：

• Hoàn toàn phi tập trung, không ai có thể đóng băng tiền của bạn
• Khóa riêng trong tay bạn, an toàn tài sản cao hơn
• Không cần xác thực danh tính thật, bảo mật tốt hơn
• Phí giao dịch thấp hơn
• Có thể giao dịch các đồng coin nhỏ (chỉ cần có người tạo pool thanh khoản)

Điểm yếu của DEX：

• Tính thanh khoản thấp, trượt giá giao dịch lớn (giá đặt hàng và giá thực hiện chênh lệch nhiều)
• Giao diện phức tạp, Người mới dễ bị bối rối
• Thao tác phức tạp (phải tự quản lý ví, ký giao dịch)
• Không thể giao dịch trực tiếp bằng fiat.
• Bị đánh cắp hoặc thao tác nhầm thì không ai bồi thường cho bạn

So sánh dữ liệu: Ai đã thắng?

Làm thế nào để chọn?

Nếu bạn dùng CEX: Người mới, muốn giao dịch các đồng tiền lớn, cần nạp tiền bằng pháp định, tìm kiếm sự ổn định và tiện lợi

Sử dụng DEX nếu bạn: có kinh nghiệm, coi trọng quyền riêng tư, muốn chơi các đồng tiền nhỏ, tin tưởng “tự quản lý là tự do”

Lựa chọn thực tế: Hầu hết mọi người thực sự sử dụng cả hai - giao dịch các đồng tiền chính trong CEX và lưu trữ số tiền lớn, khám phá các dự án mới và tham gia khai thác thanh khoản trên DEX.

Lời cuối

CEX và DEX không có sự thắng bại tuyệt đối, điều quan trọng là xem nhu cầu của bạn. CEX giống như các nhà môi giới truyền thống (thuận tiện nhưng cần tin tưởng vào trung gian), DEX giống như thị trường P2P (tự do nhưng phải tự chịu trách nhiệm).

Giải pháp an toàn nhất? Ví lạnh lưu trữ phần lớn, chỉ để lại những gì cần dùng trong sàn giao dịch. Phân tán tài chính + kiểm soát khóa riêng, như vậy mới có thể thực sự làm được “tiền của bạn là tiền của bạn”.