Khám phá kỷ nguyên mới của mạng xã hội Web3: Xác minh danh tính và công nghệ mật mã giải quyết vấn đề danh tính

Vào năm 2017, một nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghệ Massachusetts đã nêu ra ba thách thức mà mạng xã hội phi tập trung phải đối mặt trong một bài viết: thu hút và giữ chân người dùng, xử lý thông tin cá nhân và vấn đề quảng cáo. Họ cho rằng, trong những lĩnh vực này, các ông lớn công nghệ hiện tại do lợi thế quy mô gần như không để lại cơ hội nào cho các đối thủ mới nổi.

Tuy nhiên, đến ngày nay, những điều từng được coi là "không thể" dường như đã trở nên trong tầm tay. Chúng ta đang ở giai đoạn bình minh của sự chuyển mình về khái niệm mạng xã hội. Bài viết này, như là phần thứ hai của chuỗi bài, sẽ tập trung vào việc làm thế nào để sử dụng danh tính cá nhân và công nghệ mật mã để giải quyết vấn đề danh tính người dùng.

Khó khăn về danh tính trên mạng xã hội

Các nền tảng xã hội hiện đại đang đối mặt với vấn đề robot nghiêm trọng. Mặc dù các nền tảng có trách nhiệm duy trì tự do ngôn luận, nhưng khi "người dùng" thực sự là robot, tình huống trở nên phức tạp. Robot đã được xác nhận là có ảnh hưởng lớn đến các cuộc thảo luận công cộng, từ việc bị cáo buộc can thiệp vào bầu cử đến việc ảnh hưởng đến quan điểm của công chúng về các sự kiện quan trọng.

Đối với các nền tảng mạng xã hội phi tập trung nhấn mạnh vào tính ẩn danh, an toàn và quyền riêng tư, việc chứng minh tính xác thực của tài khoản trong thời đại trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ trở thành một thách thức lớn. Việc đơn giản áp dụng các phương pháp KYC truyền thống sẽ ngay lập tức gây ra vấn đề về quyền riêng tư.

Do đó, vấn đề danh tính người dùng cốt lõi là làm thế nào để đạt được sự cân bằng giữa việc xác nhận người dùng "thật sự là người" và bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu cá nhân. Bài viết này sẽ khám phá hai giải pháp: phương pháp dựa trên sinh trắc học và phương pháp dựa trên bảo lãnh xã hội.

Thử nghiệm xác thực sinh trắc học

Trong lĩnh vực "chứng minh nhân cách", một dự án đã đưa ra một giải pháp trực tiếp: sử dụng quét võng mạc để tạo ra chứng minh sinh trắc học, chứng minh rằng người dùng là con người chứ không phải robot, và nhận được mã chứng nhận. Để bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu, dự án này tuyên bố sử dụng chứng minh không biết để lưu trữ an toàn dữ liệu sinh trắc học.

Dự án này cho rằng, với vai trò ngày càng tăng của trí tuệ nhân tạo trong xã hội, cần thiết phải phân biệt con người và robot theo cách bảo vệ quyền riêng tư và phi tập trung. Thông qua quét võng mạc, người dùng có thể nhận được một "hộ chiếu số", điều này có thể trở thành nền tảng cho cơ chế thu nhập cơ bản toàn cầu trong tương lai của tiền điện tử và cơ chế quản trị dân chủ toàn cầu mới.

Tuy nhiên, bất chấp những tuyên bố bảo vệ quyền riêng tư này, vẫn còn nhiều tranh cãi về quyền riêng tư thực sự, an toàn và tính công bằng. Có báo cáo cho rằng chứng chỉ xác thực đã bị đánh cắp, danh tính kỹ thuật số bị bán trên thị trường chợ đen. Cũng có người chỉ trích dự án này đã có hành vi lừa đảo, thao túng và bóc lột người dùng trong giai đoạn thử nghiệm, đặc biệt là đối với người dùng ở các nước đang phát triển.

Ngoài những tranh cãi cụ thể của dự án, việc sử dụng phần cứng chuyên dụng để xác thực sinh trắc học cũng đã dấy lên những lo ngại rộng rãi hơn. Ngay cả khi phần mềm hoàn hảo, không thể đảm bảo rằng phần cứng không có cửa hậu, cho phép thu thập bí mật dữ liệu sinh trắc học thực tế của người dùng hoặc chèn hồ sơ cá nhân giả vào hệ thống.

Phương pháp đảm bảo xã hội

Một phương pháp khác để giải quyết vấn đề chứng minh danh tính là áp dụng cơ chế bảo đảm xã hội. Nguyên tắc cơ bản là, nếu nhiều người dùng được xác thực làm chứng cho một người nào đó, thì người đó rất có thể cũng là một con người thật. Thách thức cốt lõi là thiết kế cơ chế khuyến khích để tối đa hóa độ chính xác của việc xác thực.

Một số dự án đã áp dụng phương pháp này, yêu cầu người dùng nộp thông tin cá nhân, ảnh và video, và đóng tiền đặt cọc. Người dùng đã có trong danh sách sẽ làm chứng cho người dùng mới, người dùng mới cần vượt qua một khoảng thời gian thử thách nhất định. Nếu có ai đó đặt câu hỏi, vụ việc sẽ được chuyển đến cơ quan trọng tài phi tập trung.

Các dự án khác cũng áp dụng phương pháp xác thực biểu đồ xã hội tương tự, bao gồm xác thực qua video call, xác thực lẫn nhau, trò chơi mã xác thực liên tục, v.v. Những nền tảng dựa trên xác thực xã hội này dường như không xâm phạm như các phương pháp sinh trắc học, một số thậm chí còn giữ được mức độ ẩn danh nhất định.

Tương lai của xác thực danh tính con người

Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ trí tuệ nhân tạo, việc thiết kế cơ chế xác minh danh tính con người mới trở nên ngày càng quan trọng. Điều này không chỉ liên quan đến các biện pháp kích thích như thu nhập cơ bản phổ quát mà còn nhằm mục đích cải thiện việc làm sạch và quản lý mạng xã hội trong tương lai.

Tuy nhiên, từ quyền riêng tư dữ liệu đến tính xâm phạm của quy trình, cho đến hiệu quả của việc xác định danh tính con người, quá trình này liên quan đến nhiều sự cân nhắc. Hiện tại dường như không có một hình thức xác minh danh tính con người lý tưởng nhất, một số chuyên gia đã đề xuất một con đường hỗn hợp khả thi: trong ngắn hạn dựa trên sinh trắc học, và trong dài hạn chuyển sang các phương pháp dựa trên mạng xã hội nhiều hơn.

Nhìn về tương lai, lĩnh vực này cần nhiều quy trình, mã và dữ liệu minh bạch hơn. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể thực sự tạo ra một nền tảng mạng xã hội phù hợp với tầm nhìn phi tập trung và quyền riêng tư ban đầu của tiền điện tử.