Lời mở đầu

Trong lĩnh vực tiền mã hóa và thị trường tài chính, các từ viết tắt thường mang nhiều ý nghĩa khác nhau, và POB là một ví dụ điển hình. Đối với các chuyên gia blockchain, POB chủ yếu đề cập đến Proof of Burn—một cơ chế đồng thuận độc đáo. Trong tài chính truyền thống và lĩnh vực giao dịch, POB còn có thể được hiểu là Point of Bid, tức mức giá cụ thể mà một người mua đặt lệnh mua. Tùy từng ngữ cảnh, POB có thể đại diện cho hai khái niệm hoàn toàn khác nhau:

• Trong blockchain, đây là cơ chế mà người tham gia đốt token để đổi lấy quyền đồng thuận.
• Trong giao dịch tài chính, đây là mức giá chào mua phản ánh hành vi của bên mua.

POB = Proof of Burn

1. Khái niệm và nguyên tắc

Trong blockchain, Proof of Burn là một thuật toán đồng thuận chuyên biệt, nơi người tham gia đốt một lượng token nhất định để có quyền tham gia khai thác hoặc xác thực giao dịch. Việc “đốt” token không đồng nghĩa với việc token biến mất, mà token sẽ được chuyển vào một địa chỉ không ai có thể truy cập (gọi là địa chỉ hố đen), loại bỏ vĩnh viễn khỏi lưu thông. Vì token không thể phục hồi, nên được xem như đã bị “đốt cháy”, và vì thế có tên gọi này. Trong hệ thống POB:

• Người dùng đốt càng nhiều token thì quyền lợi hoặc mức ảnh hưởng càng lớn.
• Những quyền này có thể bao gồm cơ hội tạo khối, xác thực giao dịch hoặc tham gia nhận thưởng của giao thức.

2. Vì sao cần “đốt” token?

Proof of Work (PoW) truyền thống buộc người tham gia phải tiêu tốn nhiều năng lượng (điện và phần cứng) để tính toán hàm băm. Proof of Stake (PoS) yêu cầu người tham gia phải khóa và nắm giữ token. Ngược lại, POB mang lại một lựa chọn khác:

• Tiêu tốn trực tiếp tài sản token thay vì nguồn lực hữu hình.
• Giảm lãng phí năng lượng, tăng tính thân thiện với môi trường.
• Tạo ra chi phí cơ hội thực sự—bởi token bị đốt là khoản chi không thể thu hồi—giúp tăng cường an ninh cho hệ thống.

3. Ứng dụng thực tế

Mặc dù Proof of Burn chưa được ứng dụng rộng rãi như PoW hay PoS, song vẫn có một số blockchain và dự án thử nghiệm vận dụng cơ chế này. Các ví dụ tiêu biểu bao gồm:

• Slimcoin: Một trong những blockchain đầu tiên triển khai POB, cho phép người dùng đốt token để nhận quyền sản xuất khối.
• Tokenomics: Một số dự án sử dụng POB như một phần trong quy trình đốt token—ví dụ, đốt một tỷ lệ phần trăm token ở mỗi giao dịch để duy trì sự khan hiếm.

4. Ưu điểm và thách thức

Ưu điểm:

• Giảm tiêu thụ năng lượng và hướng tới sự bền vững hơn.
• Đốt token nâng cao tính khan hiếm, hỗ trợ giá trị token.
• Cho phép phân quyền và tham gia dựa trên stake.

Thách thức:

• Người tham gia phải chấp nhận mất vĩnh viễn tài sản, làm tăng rào cản gia nhập.
• Quy mô ứng dụng còn hạn chế, hệ sinh thái vẫn đang phát triển.
• Không linh hoạt trong điều chỉnh lượng stake như PoS.

POB = Point of Bid

1. Khái niệm và định nghĩa

Trong bối cảnh thị trường tài chính hoặc giao dịch, POB là viết tắt của Point of Bid—mức giá cụ thể mà người mua sẵn sàng đưa ra để mua một tài sản. Khái niệm này xuất hiện trong các phiên đấu giá, đặt thầu hoặc hệ thống sổ lệnh. Dù là thị trường tài chính truyền thống, ngoại hối hay đấu giá NFT, các bên mua bán liên tục đặt lệnh, POB thể hiện vị trí cụ thể trong sổ lệnh.

2. Kịch bản ứng dụng

• Thị trường cổ phiếu và hợp đồng tương lai: POB thể hiện mức giá mua dự kiến của bên mua, tương ứng với mức chào bán của bên bán.
• Đấu giá NFT và vật phẩm số sưu tầm: POB xác nhận mức đặt giá cao nhất của người tham gia trên nền tảng đấu giá.
• Sàn giao dịch phi tập trung (DEX): Ngoài mô hình AMM, các DEX dựa trên sổ lệnh (như dYdX) sử dụng POB làm chỉ số trọng tâm.

3. Ý nghĩa đối với nhà đầu tư

Đối với nhà đầu tư, POB mang lại các giá trị sau:

• Phản ánh lực cầu từ phía mua.
• Hỗ trợ xác định vùng hỗ trợ trong phân tích giá.
• Có thể quyết định biên độ giá cuối cùng trong các phiên đấu giá hoặc cạnh tranh thầu.

POB tại giao điểm giữa Crypto và Tài chính

Dù Proof of Burn và Point of Bid là hai khái niệm tưởng như tách biệt, nhưng trên thực tế, chúng có sự liên kết trong một số kịch bản của thị trường crypto:

1. Hành vi giao dịch và sự tiêu hủy giá trị

• Với POB (Proof of Burn), người dùng đốt token để nhận lại lợi ích lâu dài.
• Với POB (Point of Bid), người dùng đặt giá để tranh cơ hội giao dịch.
• Cả hai đều là sự phân bổ tài sản và quyết định đầu tư, phản ánh cách quản lý tài sản của người tham gia.

2. Vai trò kép trong đấu giá NFT

• Đội ngũ dự án có thể đưa vào cơ chế đốt token (Proof of Burn) để gia tăng sự khan hiếm cho NFT.
• Đồng thời, người mua sử dụng Point of Bid trong các phiên đấu giá để thể hiện mức sẵn sàng chi trả.

3. Đo lường niềm tin thị trường

• Với Proof of Burn, người càng đốt nhiều token càng cho thấy niềm tin dài hạn vào dự án.
• Với Point of Bid, các lệnh đặt giá cao thể hiện nhu cầu mạnh mẽ ngắn hạn cho tài sản đó.

Xu hướng tương lai

Hai khía cạnh của POB sẽ tiếp tục phát triển trên những hướng giá trị riêng biệt. Proof of Burn có thể trở thành một cơ chế đồng thuận xanh hơn và tiếp tục được áp dụng trong tokenomics để kiểm soát nguồn cung, nâng cao độ khan hiếm. Về phía Point of Bid, khi các sổ lệnh on-chain, đấu giá NFT và mã hóa tài sản thực (RWA) ngày càng phổ biến, POB sẽ ngày càng trở thành chỉ báo động lực thị trường quan trọng cho nhà đầu tư, thậm chí có thể tích hợp cùng AI và tự động hóa—cho phép dữ liệu đặt giá chủ động định hướng chiến lược giao dịch.

Nếu muốn tìm hiểu sâu về Web3, hãy đăng ký tại: https://www.gate.com/

Tóm tắt

Dù là Proof of Burn trong đồng thuận blockchain hay Point of Bid trong thị trường tài chính, POB đều phản ánh sự giao thoa và đánh đổi giá trị ở nhiều cấp độ: mô hình đầu tiên hướng đến việc đổi đốt token lấy quyền lợi lâu dài, còn mô hình thứ hai cho thấy niềm tin thị trường qua vị thế đặt giá. Hiểu đúng và đủ các nghĩa của POB sẽ giúp bạn làm chủ xu hướng công nghệ Web3 và đưa ra quyết định đầu tư chính xác nhất—giúp thuật ngữ này luôn giữ vai trò quan trọng trong tương lai tài chính số.