CEX vs DEX: Paranı nereye koymalısın ki rahat olasın?

Koin almak istiyor ama dolandırılmaktan korkuyor musunuz? Öncelikle CEX'in (Merkezi Borsa) ne olduğunu anlamalısınız. Açıkçası, CEX geleneksel bankalar gibidir - paranızı yatırırsınız, platform sizin için eşleştirme yapar, ancak öncelikle bu şirketin Rug Pull yapmayacağına güvenmeniz gerekir.

Merkezi Borsa nasıl görünüyor?

Bir cümleyle: Bir şirket tüm hesapları kontrol ediyor, emir defteri alıcı ve satıcıları eşleştiriyor. Örneğin, 30k dolar harcayıp 1 BTC almak istiyorsanız, borsa sistemi otomatik olarak aynı fiyattan satış yapmaya istekli olan kişiyi bulur, ardından bir elden para verip diğer elden mal teslim alırsınız. Basit ve doğrudan.

Birçok avantaj: Hızlı işlem, derin likidite, düşük işlem ücretleri, fiat para yatırımı desteği ve kredi kartıyla para yükleme imkanı. Bu yüzden yeni başlayanlar genellikle Merkezi Borsa'dan başlıyor.

Ama bedeli nedir? Özel anahtarınızı platforma vermeniz gerekir. Bu, aslında o coin'lere sahip olmadığınız anlamına geliyor - gerçek sahip platformdur. Platform istediği zaman hesabınızı dondurabilir, çekimlerinizi kısıtlayabilir ve hatta iflas ettiğinde paranızı koruyamazsınız. Tarihteki FTX, Luna gibi patlama olayları da böyle oldu.

Ayrıca KYC doğrulamasından geçmek gerekiyor, mahremiyet neredeyse yok.

DEX nasıl? Tersine.

Aracıların kar etmesine izin vermeyin. Kendi cüzdanınıza doğrudan bağlanarak, akıllı sözleşmelerle otomatik eşleştirme yapın - bu mekanizmaya AMM (Otomatik Piyasa Yapıcı) denir. Her zaman kendi özel anahtarlarınızı kontrol edersiniz, platform battığında bile coinlerinizi etkilemez.

Dezavantajları: Fiat para birimini desteklemiyor. DEX'te oynamak için öncelikle coin'e sahip olmalısın, giriş seviyesi yüksek, likidite de düşük, işlem ücretleri bazen çok pahalı.

Sonunda kimi seçeceksin?

İlk kez coin mi alıyorsunuz? Merkezi Borsa şart. Çünkü DEX, dolar, euro gibi fiat para birimlerini kabul etmez, bu engeli aşamazsınız.

Ama satın aldıktan sonra taşınmak gerek. Ders kitabı uygulaması şöyledir: CEX'te kredi kartı ile coin satın al → Kendi donanım cüzdanına (örneğin Ledger) aktar → Tam kontrol sağla. Böylece hem CEX'in kolaylıklarından faydalanır, hem de platform riskinden kaçınmış olursun.

Bir cümleyle özet: CEX bir giriş aracıdır, park yeri değildir.