Dữ liệu Q3 tiết lộ: Một sàn giao dịch hàng đầu đã giữ vững một phần ba thị phần như thế nào?

Gần đây tôi có xem lại dữ liệu ngành quý 3 năm 2025 và phát hiện ra một số hiện tượng khá thú vị.

Tổng vốn hóa thị trường crypto đã vượt mốc 4 nghìn tỷ USD — chính xác là 4,02 nghìn tỷ, tăng 16,2% so với quý 2, và tăng vọt 72,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tốc độ tăng trưởng này cho thấy điều gì? Động lực của thị trường bò vẫn còn.

Thế giới sàn giao dịch: Cục diện độc quyền đang ngày càng cố định

Nói về khối lượng giao dịch, top 10 sàn giao dịch trong quý 3 đóng góp 28,7 nghìn tỷ USD, tăng gần 33% so với quý trước. Giao dịch spot đạt 4,9 nghìn tỷ, phái sinh 23,7 nghìn tỷ, đều tăng trưởng.

Nhưng nổi bật nhất vẫn là một nền tảng dẫn đầu — chỉ riêng nó đã chiếm 9,93 nghìn tỷ USD khối lượng giao dịch, chiếm 34,59% toàn thị trường. Điều này có nghĩa là gì? Cứ 3 giao dịch thì có 1 giao dịch diễn ra trên nền tảng này.

Các sàn còn lại cũng không kém: sàn A chiếm 12,60%, nền tảng B chiếm 11,58%, sàn C và D lần lượt là 11,45% và 11,36%. Nhìn thì có vẻ phân tán, nhưng lợi thế dẫn đầu của sàn top đầu là quá rõ ràng.

Xét chi tiết hơn, ở thị trường spot, sàn top đầu chiếm 41,26% thị phần, tăng thêm 3,27% so với quý 2; thị trường phái sinh chiếm 33,20%, cũng tăng 1%. Không chỉ giao dịch lớn, quý 3 còn ghi nhận dòng tiền ròng 14,8 tỷ USD — con số này lập kỷ lục.

On-chain mới là chiến trường thực sự

Điều thú vị là, dù vốn hóa tăng 16%, giao dịch tăng 32%, nhưng thị phần của các nền tảng không biến động nhiều. Điều này nói lên điều gì? Cạnh tranh trong phạm vi cũ đã tới hạn, ai cũng đang tìm điểm tăng trưởng mới.

Và “mới” ở đây, chính là on-chain.

Nền tảng dẫn đầu này đã sớm nhận ra điều đó. Blockchain của họ trong tháng 9 có số lượng địa chỉ hoạt động lên tới 52,5 triệu, tăng vọt 57% so với tháng trước, vượt mặt hai chuỗi công khai lớn khác (lần lượt là 45,8 triệu và 8,9 triệu). Số lượng giao dịch tăng từ 892 triệu trong quý 2 lên 1,22 tỷ, khối lượng giao dịch DEX đạt 225 tỷ USD — cao nhất kể từ quý 4 năm 2021.

Doanh thu phí giao dịch cũng rất ấn tượng: quý 3 đạt 357,3 triệu USD. Riêng tháng 9 thu về 22 triệu USD, lập đỉnh mới kể từ tháng 3.

Dữ liệu hệ sinh thái còn quan trọng hơn: số lượng protocol trên chuỗi này đạt 1.033, gấp 2,7 lần một blockchain nổi tiếng khác; TVL (tổng giá trị khóa) 8,729 tỷ USD, tăng 15,02% trong tháng — mức tăng mạnh nhất trong top 10 blockchain theo TVL.

Tham vọng phía sau việc giảm phí

Ngày 24/9, chuỗi này lại giảm phí: gas tối thiểu từ 0,1 Gwei xuống 0,05 Gwei, thời gian tạo block từ 750ms xuống 450ms. Đây là lần giảm phí lớn thứ ba trong 18 tháng.

Trước đó, tháng 4/2024 giảm từ 3 Gwei xuống 1 Gwei, tháng 5/2025 lại giảm xuống 0,1 Gwei — tổng cộng giảm 75%. Lần giảm phí trước đó đã có tác động ngay lập tức: phí giao dịch trung vị giảm 75% (từ 0,04 USD xuống 0,01 USD), số lượng giao dịch/ngày tăng vọt 140%, vượt 12 triệu giao dịch/ngày.

Mục tiêu của việc giảm phí rất rõ ràng: đưa phí mỗi giao dịch xuống còn 0,001 USD, thực sự trở thành nền tảng hạ tầng của hệ thống tài chính.

Hệ sinh thái on-chain cũng đang hoàn thiện nhanh chóng. Ngoài các DEX và nền tảng lending truyền thống, tháng 9 còn xuất hiện một DEX phái sinh, doanh thu một ngày lên tới 7,2 triệu USD, thậm chí vượt nền tảng hợp đồng vĩnh cửu nổi tiếng với 2,79 triệu USD. Một mình nó đã đẩy khối lượng giao dịch hợp đồng vĩnh cửu trên chuỗi này trong quý 3 tăng 55%, đạt 36 tỷ USD.

Có người nói, nền tảng top đầu này đã dùng sản phẩm on-chain để tạo ra hai “phiên bản nhỏ” của chính mình — một tập trung spot, một tập trung hợp đồng. Thay đổi bản thân, chỉ có thể là chính mình.

Ngoài Meme, tổ chức mới là “hàng cứng”

Đợt bùng nổ Meme tiếng Hoa đầu tháng 10 đúng là rất nóng, series “XX cuộc đời” trở nên cực kỳ nổi tiếng, từng khiến mức độ hoạt động trên chuỗi tăng vọt. Nhưng nhiệt độ này giống như một cuộc vui lưu lượng, tăng trưởng thực sự vẫn phải nhìn vào tổ chức.

Từ đầu năm đến nay, nhiều công ty niêm yết truyền thống thông báo sẽ đưa token của nền tảng này vào bảng cân đối kế toán. Tháng 6, một tổ chức Web3 lâu đời công bố huy động 1 tỷ USD để thành lập công ty niêm yết, chuyên nắm giữ và đầu tư vào hệ sinh thái token này. Tháng 10, Bloomberg đưa tin một ngân hàng đầu tư tại Hồng Kông dự định huy động 600 triệu USD để tung ra kho bạc liên quan tại Mỹ — nếu thành công, đây sẽ là khoản đầu tư lớn nhất của công ty niêm yết đối với token này.

Trọng điểm hơn cả là việc các tổ chức áp dụng. Ngày 24/9, ông lớn đầu tư toàn cầu quản lý 1,6 nghìn tỷ USD công bố sẽ mở rộng nền tảng công nghệ độc quyền lên blockchain này, tận dụng hạ tầng chi phí thấp, thông lượng cao để xây dựng tài sản tài chính on-chain.

Ngày 15/10, công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của một ngân hàng sẽ đưa quỹ thị trường tiền tệ trị giá trên 3,8 tỷ USD lên chuỗi, nhà đầu tư có thể đăng ký bằng tiền pháp định hoặc stablecoin, rút tiền tức thì.

RWA (tài sản thực) mới là con đường thực sự đưa blockchain này đến với đại dương rộng lớn. Khi càng nhiều tổ chức tài chính truyền thống chọn triển khai tài sản trên chuỗi này, giá trị của nó mới thực sự được giải phóng.

Token của nền tảng này trong quý 3 có vốn hóa tăng lên 145,998 tỷ USD, từng lập đỉnh lịch sử 1.376 USD, trở lại top 3 tài sản crypto. Đằng sau con số này là kỳ vọng của dòng vốn vào tiềm năng hệ sinh thái.

Như một nhà phân tích ngân hàng đầu tư từng nói: crypto giống như Internet năm 1996, vẫn đang ở giai đoạn đầu. Chiến lược đầu tư nên ưu tiên “áp dụng, phát triển, sử dụng và các use case” thay vì chỉ nhìn vào biến động giá ngắn hạn.

Từ góc độ này, dù là bùng nổ DEX on-chain, dòng vốn tổ chức chảy vào, hay RWA được triển khai, tất cả đều xác nhận giá trị dài hạn của hệ sinh thái này. Cơn sốt Meme rồi sẽ qua, nhưng hạ tầng được hoàn thiện, use case thực tế tăng trưởng, tổ chức áp dụng — đó mới là “hàng cứng” vượt qua mọi chu kỳ.

Dữ liệu không biết nói dối. Khi một blockchain có số địa chỉ hoạt động, số giao dịch, số lượng protocol, TVL đều tăng mạnh; khi các tổ chức đầu tư hàng đầu thế giới bắt đầu triển khai hàng tỷ USD tài sản lên đó; khi ngân hàng truyền thống bắt đầu đưa quỹ tiền tệ lên chain — đó mới là tín hiệu cho thấy Web3 thực sự đang tiến đến ứng dụng đại trà.

Còn giá cả? Đó chỉ là cái bóng của giá trị mà thôi.